Thì là nở giữa vườn quê

Hôm nay đọc báo thấy xứ Bắc đang vào mùa hoa cải, rực rỡ những cánh đồng vàng, bỗng thấy lòng xôn xao. Chợt nhớ năm ngoái cả gia đình về nội vào dịp đông xuân, tiết trời se lạnh, hoa cải cũng nở vàng dọc các triền sông, ruộng lúa..., và cả một loài hoa khác nữa cũng nở vàng như thế, chân quê hơn và chẳng mấy ai nhắc tới - hoa thì là.

Thì là nở muộn hơn hoa cải, khi trời đã qua đi những ngày đông rét buốt và ủ ê dẫu chưa kịp nắng và vẫn còn làn sương lạnh bao trùm mỗi buổi sớm mai cùng những cơn mưa bụi đầu xuân lất phất. Đi giữ vườn quê, nhìn những chùm hoa nhỏ bé lóng lánh bụi mưa, cảm giác thanh bình cứ thế ùa về, lâng lâng và dịu nhẹ.

Thì là nấu riêu cá chép, khi vừa sôi bỏ nắm rau vào thì dậy mùi thơm lắm. Hoa thì là nở cả vườn như hoa dại, nhưng hoa cũng thật xinh, như một cô thôn nữ đang độ tuổi xuân, bình dị là thế nhưng cũng khiến người ta ngỡ ngàng. Con gái hồn nhiên bảo: "Mẹ ơi, ở quê hoa rau cũng đẹp". Ừ, hoa rau. Ở quê mấy ai trồng hoa cảnh, chỉ toàn là hoa rau thôi, nên cái đẹp cũng tự nhiên gần gũi lắm - vừa là cái tinh khiết của đất trời vừa chân chất hồn quê.

Chuyện cái tủ lạnh (phần 2)

Xem ra cái tủ lạnh có nhiều chuyện đáng nói hơn mình tưởng. Tiếp nối phần 1, ở phần này mình đề cập kĩ hơn về việc sắp xếp và duy trì nhiệt độ phù hợp trong tủ lạnh.

Sắp xếp linh hoạt và hợp lý

Thực phẩm trong tủ lạnh không phải lúc nào cũng giống hệt nhau cả về thể loại lẫn số lượng. Tủ lạnh của "người độc thân vui tính" khác với tủ lạnh của một bà mẹ có con nhỏ đang tuổi ăn dặm, tủ lạnh đầu tuần khác với tủ lạnh cuối tuần... Chính thói quen ăn uống phong phú và đa dạng theo từng thời điểm, sở thích của từng thành viên, sự thuận tiện khi mua sắm... mà chiếc tủ lạnh có rất nhiều cách sắp xếp phù hợp, miễn là đáp ứng được nhu cầu bảo quản thực phẩm và hợp lý hóa không gian.

Tủ lạnh có một ưu điểm so với nhiều loại tủ khác là có thể điều chỉnh độ cao thấp của các ngăn, cho phép chúng ta bố trí linh hoạt tùy theo loại và lượng thực phẩm cần bảo quản. Với bản thân mình thì yếu tố thẩm mĩ khi sắp xếp tủ lạnh đứng hàng thứ yếu (tất nhiên nếu đẹp được thì càng tốt). Điều cần ưu tiên hơn là sự thuận tiện khi sử dụng, nói nôm na là dễ lấy và dễ cất. Do đó mình thích dùng các loại hộp và khay dài (có nắp hoặc không nắp tùy theo chế độ bảo quản) để tận dụng chiều sâu và chiều cao. Khi xếp như vậy, mình có thể quan sát hết các món đồ, khi cần lấy món nào có thể rút ra dễ dàng, lại giúp khí lạnh lưu thông giữa các hộp đựng tốt hơn. Nếu sắp xếp theo chiều ngang của tủ lạnh, thì ngoài việc phải nhấc các hộp bên ngoài để lấy các hộp bên trong, đôi khi cái đầu đãng trí của chúng ta còn quên bẵng mất ở phía trong đang có thứ gì, chưa kể đến hiện tượng đông đá ở các hộp bên trong và kém lạnh ở các hộp bên ngoài có thể xảy ra nếu xếp sát quá, ảnh hưởng không tốt đến chất lượng thực phẩm.

Cũng vì nhu cầu thực phẩm khác nhau theo từng thời điểm, nên đôi khi các ngăn chức năng đã được "quy hoạch" cho từng loại thực phẩm không đủ chỗ để đáp ứng nhu cầu lưu trữ. VD: Ngăn trứng đựng được 12 quả trong khi chúng ta mua về 30 quả, nhiều loại gia vị và nước sốt đang ăn dở dang cần có chỗ ở riêng hơn là diện tích khiêm tốn bên cánh cửa, sở thích ăn nhiều rau khiến ngăn rau bị quá tải... Lúc đó, chúng ta có thể linh hoạt cho các loại thực phẩm đang lâm vào cảnh "không nhà" sang "tạm trú" ở các ngăn khác, miễn là vẫn có cách bảo quản phù hợp, không ảnh hưởng đến các loại thực phẩm đang chứa đựng ở đó. VD: Trứng có thể cho vào hộp kín, chai lọ hay đồ hộp đặt vào khay kéo, tạo thêm một ngăn rau phụ trợ bằng hộp nhựa đậy kín có tay cầm... và để chung trong ngăn lạnh. Một vấn đề nữa là đôi khi chúng ta  phải "phá cách" để bảo quản thực phẩm ở những vị trí không được chuẩn mực lắm theo lời khuyên của các chuyên gia, miễn là qua thực tế trải nghiệm thấy vẫn OK. VD: Sữa bảo quản ở ngăn lạnh tốt hơn là ở cánh cửa, nhưng trong trường hợp chỉ có cánh cửa là nơi sắp xếp tối ưu để tiết kiệm diện tích thì cũng đành vậy và tất nhiên phải điều chỉnh nhiệt độ phù hợp. Cà chua cũng được khuyên bảo quản bên ngoài, nhưng đó là ở những vùng mát mẻ như Đà Lạt, miền Bắc mùa đông hay xứ ôn đới, chứ với khí hậu phương Nam mà không cho vào tủ lạnh cũng không có chế độ bảo quản đặc biệt thì có mà hỏng sớm. 

Hộp đựng cho tủ lạnh

Nếu nhắm đến nhu cầu tối ưu hóa độ lạnh và tiết kiệm năng lượng thì có lẽ các hộp kim loại là phù hợp nhất do đặc tính dẫn nhiệt tốt. VD: thực phẩm bảo quản trong hộp inox sẽ lạnh hơn hộp nhựa. Tuy nhiên, do bản tính lười biếng cố hữu mà mình lại chuộng dùng hộp nhựa và thủy tinh trong tủ lạnh hơn bởi các hộp này trong suốt hoặc trắng mờ, chỉ cần liếc sơ là biết hộp nào đựng gì. Lý do nữa là hộp kim loại bảo quản lạnh tốt quá nên cần chỉnh tăng nhiệt độ để tránh hiện tượng đông, mà như thế lại không đủ độ lạnh cho các loại thực phẩm đựng trong những thể loại hộp và bao bì khác như rau, sữa, trứng... Đồ ăn chín thì mình chuyên dùng hộp thủy tinh có nắp đậy kín để dễ hâm trong lò vi sóng, còn các loại khác thì dùng khay, hộp nhựa phù hợp để bảo quản. Riêng thực phẩm đông lạnh thì mình dùng hộp nhựa Smart Flap của Nhật Bản với các ưu điểm: nhẹ, bền, đẹp; không cần dùng khóa mà nắp vẫn chặt và kín; đặc biệt có van thông khí nên thuận tiện khi sử dụng trong cả ngăn đông lẫn lò vi sóng (khi cho vào lò vi sóng chỉ việc mở van chứ không cần mở nắp). Các hộp này chịu nhiệt từ -20 đến 140 độ C, bằng nhựa không độc hại có kháng khuẩn. Mình mua 5 cỡ với dung tích dao động từ 150 đến 940ml, rất tiện dụng để đựng các khẩu phần ăn khác nhau cũng như sắp xếp tiết kiệm không gian. Khi không dùng thì xếp chồng các hộp lên nhau, lồng hộp nhỏ vào hộp to nên cũng gọn.

Không cần phải sắm quá nhiều hộp đựng vì có nguy cơ bạn phải tốn diện tích để lưu trữ cho những đồ vật không dùng đến. Ở nhà mình thì số lượng hộp và khay đựng không quá nhiều, thường vào những buổi mới đi chợ về với đầy ắp thực phẩm, mình sử dụng tới 90 hoặc thậm chí 100% số hộp mình có; nhưng lại đủ đa dạng để khi cầm một món đồ ăn mình không phải băn khoăn cái này nên lấy gì để đựng. Do đó, việc tính toán loại và số lượng hộp đựng cần thiết cho tủ lạnh không chỉ giúp bạn thuận tiện khi lưu trữ thực phẩm mà còn làm gọn tủ bếp của bạn.

Duy trì nhiệt độ phù hợp và hạn chế tiêu hao năng lượng

Thường thì ngăn đông có nhiệt độ âm, ngăn lạnh nhiệt độ từ 0-4 độ C và ngăn mát khoảng 7 độ C là phù hợp. Tuy nhiên, không hẳn chúng ta chỉ việc chỉnh nhiệt độ như thế là có thể đảm bảo duy trì đúng nhiệt độ. Sau đây là một vài tip để ổn định độ lạnh và hạn chế tiêu hao năng lượng.

- Mật độ phù hợp: không nhiều quá cũng không ít quá. Nếu tủ lạnh kín mít với những gói đồ ăn chồng chất lên nhau, không tạo một khe hở nào cả để khí lạnh lưu thông thì chất lượng bảo quản thực phẩm sẽ bị giảm sút, dễ phát sinh hiện tượng đông đá, úng rữa ở các vách tiếp giáp trong khi lại thiếu lạnh ở những nơi khác. Nếu sắp xếp đồ ăn quá ít thì sự trao đổi nhiệt với môi trường bên ngoài khi mở tủ sẽ tăng mạnh, vừa gây tốn điện vừa giảm độ lạnh. Do đó, để duy trì chế độ bảo quản tốt cũng như tiết kiệm năng lượng, ngoài việc chỉnh nhiệt độ phù hợp, nên sắp xếp thực phẩm với mật độ khoảng 60-80%. Vấn đề của hầu hết các gia đình lưu trữ thực phẩm cả tuần là chúng ta thường có một cái tủ lạnh đầy ắp vào đầu tuần và rỗng tuếch vào cuối tuần, mặc dù về cơ bản thức ăn được lấy đi đều đặn hàng ngày nên có quá tải một chút vào ngày đầu và thoáng rỗng vào ngày cuối cũng không ảnh hưởng tiêu cực gì lắm (tủ lạnh của ba mẹ mình nhét đủ thứ trên trời dưới biển mà hơn 20 năm vẫn chạy tốt cơ mà). Theo kinh nghiệm cá nhân thì mình thường sắp xếp dàn trải hết các ngăn nhưng lại tạo khoảng trống giữa các hộp và vách tiếp giáp, giữa các hộp với nhau và cũng như giữa nắp hộp với khoảng không bên trên để tạo không gian không kín quá cũng không hở quá, lại tận dụng được nhiều chỗ đựng.

- Luôn làm nước đá. Ngăn đông của mình có 2 tầng, tầng trên là để bỏ các hộp thực phẩm đông lạnh như thịt cá..., tầng dưới là nơi làm nước đá với khay đá rơi và bảo quản kem. Sự hiện diện của nước đá trong ngăn đông giúp độ lạnh được duy trì tốt hơn và tiết kiệm điện. Vì vậy, ngay cả khi không có nhu cầu dùng nước đá, mình vẫn luôn làm đá và đựng đầy khay trong tủ. Một ưu điểm nữa (rất phù hợp với tình hình thiếu điện ở Việt Nam) là khi ông điện lực có lên cơn "ẩm ương" thì độ lạnh của nước đá cũng như các hộp đồ đông lạnh sẽ giữ cho thức ăn không bị hư hỏng dù có cúp điện từ sáng đến chiều.

Tạm dừng ở đây, khi nào nhớ thêm điều gì hay ho thì lại "nhiều chuyện" vậy.

Những vì sao

Mẹ ơi những đêm mùa hạ

Bầu trời lồng lộng đầy sao

Con nhớ mùa đông lạnh giá

Sao rong chơi ở phương nào?

Tự nhiên diệu kỳ thế đó

Bao nhiêu bí ẩn trên trời

Con hãy nghe câu chuyện nhỏ

Về dải ngân hà xa xôi.

Muôn vàn vì sao nhấp nháy

Ở “con đường sữa” trên kia

Mặt trời cũng là sao đấy

Bên nhau vui thú chưa kìa.

Trái đất miệt mài quay mãi

Hết gần rồi lại đến xa

Mỗi khi mùa hè trở lại

Trái đất gần hệ ngân hà.

Thế nên đêm hè gió mát

Con thấy bầu trời đầy sao

Còn khi đông về gió rét

Màu đen thăm thẳm trời cao.

Chuyện cái tủ lạnh

Nếu cái tủ lạnh biết nói, nó sẽ nói gì nhỉ?

Hẳn là nó sẽ gào thét khi bạn xem nó như một cái kho chứa thực phẩm để tùy tiện nhét đủ thứ thượng vàng hạ cám vào đó, không cần quan tâm đến việc bảo quản thức ăn và giữ gìn tủ lạnh cho đúng cách. Hẳn nó sẽ rên la than vãn nếu cả tháng trời bạn chẳng thèm vệ sinh để nó được sạch sẽ thơm tho. Và hẳn nó sẽ nhẹ nhàng cảm ơn bạn nếu bạn biết chăm sóc đúng cách, không chỉ giúp tủ lạnh nhà bạn được gọn gàng sạch đẹp mà còn bảo vệ sức khỏe cho gia đình bạn.

Và bây giờ là chuyện cái tủ lạnh nhà mình.

Đó là một em Hitachi không lớn lắm cũng không nhỏ lắm, nói chung là vừa đủ để đáp ứng nhu cầu ăn uống cả tuần của một gia đình 4 người (dù hiện tại chỉ mới có 3 người thôi). Mình không có thời gian cũng như thói quen đi chợ hàng ngày, nên thường là mình mua sắm thực phẩm cho cả tuần (có khi hơn) và bảo quản trong tủ lạnh hoặc các ngăn tủ bếp nếu phù hợp. Việc bảo quản thực phẩm sao cho đảm bảo vệ sinh, dinh dưỡng, tươi lâu, gọn gàng tiện lợi và tiết kiệm thời gian chuẩn bị bữa ăn vì thế rất quan trọng. Thường thì thực phẩm sau khi mua về được mình phân loại như thế này:

- Đối với các món chính (thịt, cá, tôm...) nếu không ăn ngay thì rửa sạch, chia thành từng bữa vừa ăn và bỏ vào hộp theo kích cỡ tương ứng. Để dễ sắp xếp và tiết kiệm diện tích, mình thường dùng một loại hộp với nhiều cỡ từ nhỏ đến lớn. Bữa nào ăn gì chỉ cần rút hộp đó ra, thường là chiều ăn thì buổi sáng mình lấy hộp thức ăn từ ngăn đông bỏ xuống ngăn mát để rã đông tự nhiên, hôm nào quên mới cần dùng đến lò vi sóng. Ngăn cửa tủ đông là nơi bảo quản khoai tây lạnh để chiên, các loại rau củ quả đông lạnh dùng làm salad. Phần này đơn giản không cần minh họa.

- Rau củ quả: Nhà mình ăn nhiều rau quả, dân nghèo mà, hehe, nên đương nhiên rất chú trọng đến việc bảo quản rau quả sao cho vừa tươi lâu lại vừa đựng được nhiều. Mình thường mua rau ở cửa hàng rau sạch, vừa yên tâm về an toàn thực phẩm, vừa tiện vì đã được đóng gói sạch đẹp, chỉ việc nhét vào ngăn rau tủ lạnh, nếu thiếu chỗ thì trưng dụng thêm các ngăn mát, bảo quản được khá lâu. Với những thứ mua ở chợ thì mình làm sạch rau củ, loại thì để ráo, loại nào cần thiết thì quay khô bằng máy spinner, sau đó cho vào hộp nhựa có nắp, bao zipper hay các khay đựng cho những loại không cần đậy kín. Làm như vậy, rau củ quả sẽ được giữ tươi suốt tuần và khi đem ra nấu chỉ việc xả sơ dưới vòi.

- Các loại gia vị cần bảo quản lạnh và thức ăn chín cần lưu trữ cũng được cho vào hộp kín và đặt nơi phù hợp. Đối với đồ ăn chín thì mình cho vào hộp thủy tinh tròn có nắp, khi lấy ra dùng chỉ việc bỏ nắp và hâm trực tiếp trong lò vi sóng, rất tiện lợi. Thức ăn nhanh, trứng, sữa, phô mai, nước uống... cũng có ngăn riêng để cất.

Tiết kiệm không gian tủ lạnh

Không cần phải sắm cái tủ lạnh quá to mới đủ chỗ đựng thực phẩm cho cả tuần. Tủ lạnh có dung tích phù hợp với số lượng thành viên cũng như thói quen sinh hoạt của gia đình sẽ đem lại sự thuận tiện và các giải pháp tiết kiệm năng lượng, diện tích. Để tối ưu hóa không gian tủ lạnh, nên có sự sắp xếp hợp lý. Tránh nhét bừa vào tủ lạnh đủ thể loại bao bì, chai lọ, hộp to hộp nhỏ hoặc đồ ăn còn nguyên gói xách từ chợ về..., vừa mất vệ sinh vừa lộn xộn, rối mắt, chật chội và khó sử dụng. Hãy phân loại thực phẩm trong các loại hộp, khay, bao bì... phù hợp; sắp xếp trật tự theo các ô, ngăn tương ứng và sử dụng các đồ đựng, phân ngăn chuyên dụng cho tủ lạnh để tận dụng không gian một cách tối ưu.

Chăm sóc tủ lạnh

Đây là chế độ chăm sóc tủ lạnh ở nhà mình:

- Vệ sinh định kỳ mỗi tuần một lần bằng chanh và nước sạch. Chanh có tác dụng tẩy rửa tốt, lưu lại mùi hương thiên nhiên nhẹ nhàng và không làm thực phẩm ảnh hưởng bởi hóa chất. Vệ sinh ngay lập tức nếu lỡ để trào, dính thức ăn trong tủ lạnh.

- Luôn đặt trong ngăn mát tủ lạnh một vài lát chanh hoặc vỏ quýt để khử mùi, tạo mùi hương thơm mát tự nhiên khi mở tủ.

- Những thực phẩm có mùi luôn được đậy kín để tránh ô nhiễm mùi cho tủ lạnh cũng như các loại thức ăn khác.

- Phân loại và sắp xếp các loại thực phẩm có chức năng và chế độ bảo quản riêng theo từng khu vực tương ứng: thịt cá, rau củ quả, trứng, sữa, bơ & phô mai, thức ăn nhanh, đồ ăn chín, nước sốt & gia vị...

Chiếc tủ lạnh là người bạn thân yêu của gia đình, nên cũng cần được "lắng nghe và thấu hiểu". Nếu không được giữ gìn và sử dụng đúng cách, rất có thể nó sẽ trở thành một "kẻ giết người thầm lặng".

Gọn đẹp căn bếp gia đình

Một căn bếp gọn gàng, sạch sẽ không chỉ giúp chúng ta tiết kiệm thời gian mà còn đem lại cảm giác nhẹ nhàng và thoáng đãng. Tuy nhiên, bếp lại là nơi lưu trữ rất nhiều món đồ lặt vặt – từ đồ ăn đến đồ dùng. Chúng ta nghiên cứu cách sắp xếp nhà cửa, tối ưu hóa diện tích, mua sắm vật dụng để trang trí và tổ chức không gian sống…, tưởng chừng như mọi thứ đều hoàn hảo, nhưng đôi khi những món đồ lặt vặt ấy lại trở thành "kẻ xâm lăng" trong gia đình, khiến chúng ta mệt mỏi với những ngăn tủ lộn xộn và chật cứng đồ, rất khó sử dụng và tìm kiếm. Trong bài viết này, mình xin chia sẻ một số giải pháp và kinh nghiệm riêng trong việc tổ chức những ngăn đựng đồ lặt vặt, làm gọn đẹp tủ bếp và thuận tiện khi sử dụng.

1. Kiểm kê và phân loại

Hãy định kỳ kiểm tra các loại đồ dùng và thực phẩm của bạn. Loại bỏ bớt một số món đã không còn phù hợp hoặc hết hạn sử dụng. Với những món còn dùng được, hãy phân chia nhóm sản phẩm để sắp xếp có hệ thống và tập trung.

2. Phân khu chức năng phù hợp

Sau khi đã phân loại, hãy đưa các nhóm đồ dùng vào các ngăn chức năng phù hợp, ví dụ: thực phẩm khô, đồ ăn vặt, đồ làm bếp, chén bát, thiết bị nhỏ, đồ làm vệ sinh và chất tẩy rửa… Cần đề cao tính thuận tiện khi sắp xếp. Điều này phụ thuộc rất nhiều vào đặc điểm không gian cũng như thói quen sinh hoạt của từng nhà, tuy nhiên có một nguyên tắc chung là những món thường xuyên sử dụng được tập trung một chỗ, để gần tầm với; những thứ ít sử dụng có thể để xa hơn.

3. Sử dụng các hộp đựng để sắp xếp có tổ chức

Thường thì rất nhiều món lặt vặt mà chúng ta mua về không có hộp đựng: đường, muối, hạt nêm, đậu, mè, bánh kẹo, các thể loại gia vị… Nếu cứ để bao bì thì sẽ rất lộn xộn và khó sử dụng, nên tốt hơn hết là cho vào các loại hộp đựng. Gia vị có chai lọ riêng, phù hợp với chế độ bảo quản cũng như tần suất và cách thức sử dụng của từng loại. Ngũ cốc, bánh kẹo, đồ khô… cũng có thể cho vào hộp với kích thước phù hợp và tương đối đồng nhất để dễ sắp xếp, ưu tiên các loại hộp đựng có nắp đậy kín để tránh kiến, tránh ẩm và có màu trong suốt hoặc trắng mờ để dễ nhìn thấy bên trong. Nhớ là khi loại bỏ các bao bì, hãy ghi lại hạn sử dụng của từng món trên những mẩu sticker nhỏ và dán dưới đáy hộp. Nên dùng loại sticker chuyên dùng cho văn phòng, dính tốt nhưng rất dễ lột ra chứ không bám chết như các loại keo dán trên đồ dùng mua ở siêu thị.

4. Dùng các đồ vật tiện dụng và thông minh giúp tiết kiệm không gian

Những ngăn tủ đóng sẵn với kích thước như nhau có thể hạn chế phương án sắp xếp của chúng ta cho những món đồ khác nhau, do đó hãy sử dụng những đồ dùng giúp tiết kiệm diện tích bề mặt, tổ chức khu vực nhỏ và tận dụng chiều cao không gian như giá phân tầng, thanh chia ngăn kéo, hộp đựng chia ngăn, các kệ xếp chồng lên nhau, khuôn xếp chén dĩa thành chồng cao mà không bị đổ, khuôn đựng đồ hộp, các đồ đựng chuyên biệt để tiết kiệm không gian tủ lạnh… Trong trường hợp dùng kệ phân tầng, nên sắp xếp hợp lý để dễ lấy. Những đồ ở phía dưới không quá cao và ở phía trên không quá nặng, nếu cần rổ nên dùng loại có tay kéo để rút ra dễ dàng.

5. Sử dụng những đồ dùng xếp gọn

Đồ đạc của chúng ta không phải lúc nào cũng giữ số lượng cố định mà khi nhiều khi ít, cũng có khi loại bớt kha khá đồ thừa, cũ sau khi kiểm kê nên các loại đồ đạc dùng để chứa nó vô tình lại trở thành vật thừa chiếm diện tích. Tất nhiên, bạn không thể vất đi khi nó còn tốt và có thể sử dụng cho những lần sau. Một giải pháp là hãy sử dụng những đồ dùng xếp gọn. Rất nhiều thứ ở nhà mình như hộp đựng đồ, kệ phân tầng, bàn ghế nhỏ... đều có thể xếp gọn khi không cần sử dụng để dễ lưu trữ.

6. Chuẩn bị những bộ đồ ăn đẹp

Bữa ăn gia đình nên là thời gian để thưởng thức, chứ không phải "cố nuốt cho trôi" – nhất là vào những khi rảnh rỗi, dịp cuối tuần hay ngày kỉ niệm. Chất lượng cuộc sống ngày càng cao khiến chúng ta không chỉ cần ăn ngon mà còn muốn tận hưởng trong một không gian đẹp. Một chút trang trí hoa lá thiên nhiên ở góc bếp hay bên bàn ăn sẽ gúp khung cảnh lãng mạn hơn. Chén bát, thìa nĩa là những thứ bình thường phục vụ nhu cầu ăn uống cơ bản, nếu biết chọn lọc thì bữa ăn càng thêm thú vị và tiện lợi.

Căn bếp gọn đẹp không nhất thiết phải là một căn bếp hiện đại và cầu kì (tất nhiên nếu có điều kiện thì chẳng tội gì lại không đầu tư một cái bếp thật ưng ý). Cái đẹp có thể nằm trong sự đơn giản, không quá tốn kém mà vẫn thể hiện sự tinh tế và khoa học. Ra đường, chúng ta đã phải đối mặt với sự ô nhiễm quá nhiều từ khói bụi, kẹt xe, khí thải, môi trường độc hại… nên đừng để bản thân phải chịu thêm sự "ô nhiễm tầm nhìn" khi trở về mái nhà yêu dấu, mà ở đó bếp là nơi thắp lửa hồng cho tổ ấm.

Flower box: Hoa cúc mùa thu

Miền Bắc và miền Trung có lẽ bây giờ đã chớm đông với những cơn gió lạnh đầu mùa, nhưng ở phương Nam thì độ này gió heo may mới ùa về và tiết trời mát lạnh như thế cứ kéo dài đến tận Noel. Mùa thu phương Nam đến muộn, nên giờ này hoa cúc đủ màu đang tưng bừng nở. Chúng ta cùng nhau làm một flower box hoa cúc nhiều màu thật đơn giản để đón mùa về nhé.

Chuẩn bị:


- 1 chậu chữ nhật dài khoảng 50cm

- 3 giỏ cúc các màu (mỗi giỏ có khoảng 5-6 nhánh cây nhỏ. Ở đây mình dùng cúc trắng, đỏ và vàng cam; các bạn cũng có thể chọn màu tím, vàng tươi... tùy sở thích. Các bạn có thể lấy hoa đã trồng ở vườn/ bồn hoặc mua ngoài hàng hoa, nên chọn cây còn nhiều búp.

- Vài cây lá rủ (lá xanh hoặc lá màu)

- Đất và phân hữu cơ

Cũng có thể chọn chậu nhỏ/ lớn hơn với ít/ nhiều hoa hơn nếu thấy phù hợp.

Thực hiện:

- Cho đất vào 1/3 chậu, rải đều, rải một ít phân hữu cơ lên trên (nhớ là chỉ một chút thôi nhé, nhiều người cứ nghĩ bón nhiều phân cho cây là tốt, rốt cuộc là cây bội thực mà chết đó), sau đó rải tiếp một lớp đất mỏng nữa.

 - Nhẹ nhàng tách giỏ cúc thành các cây con. Thao tác này phải được thực hiện cẩn thận để tránh làm tổn thương rễ. Nên nhớ bạn có thể sơ suất làm gãy một cành, rụng vài bông hoa..., chả sao cả, nhưng nếu làm hư rễ thì cây rất khó sống dù có chăm bón cỡ nào. Bạn có thể thả bụi cây trong chậu nước để dễ tách rễ. Mình thì đã quen nên không làm như vậy vì thấy bẩn quá. Mình đỡ lấy bầu rễ, tách nhẹ và lắc đều cho đất từ từ rụng ra, rồi gỡ các cây con thật nhẹ nhàng.

- Xếp xen kẽ các loại cây khác màu theo nguyên tắc cụm A-B-C xoay tròn, điểm xuyết vài cây lá rủ (xanh hoặc màu) viền quanh chậu. Không nên trồng chen quá nhiều lá làm flower box mất thông thoáng.

- Sau khi đã xếp hết số cây hoa/lá mà bạn có, hãy ngắm lại tổng thể xem có cần điều chỉnh, thêm bớt gì không, sau đó cho đất vào gần đầy chậu cây.

- Nhẹ nhàng nén đất chặt gốc, dằn chậu cây xuống đất mấy lần để đất lắng đều, ép chặt hơn mà không tổn thương rễ. Dặm thêm đất vào chỗ còn thiếu và ấn nhẹ.

Bây giờ bạn đã có một flower box hoa cúc rực rỡ các màu, trông cũng xinh đấy chứ. Hãy tưới cho cây một ít nước nhé. Một điểm đáng lưu ý là sau khi trồng cây bạn nhớ cho uống chút nước, và nhớ là tưới nhẹ tay thôi, tốt nhất là dùng vòi phun điều chỉnh chế độ nhẹ, đừng có xách nguyên ca nước hoặc bình tưới đổ mạnh vào gốc cây đấy.

Hãy dọn dẹp hiện trường, lau sạch đất bẩn bám ở chậu và đặt vào nơi bạn cần trưng bày. Chậu cúc phối hợp này sẽ còn rạng ngời sắc hoa khoảng 1-2 tháng (tùy khi bạn chọn cây và chế độ chăm sóc của bạn). Sau khi hoa tàn, bạn cắt cành ngọn, tỉa lá và đem ra trồng ở bồn/đất vườn để dưỡng cây.

Cha mẹ và những ngày xưa

Tôi sinh ra trong một gia đình có cha mẹ đều là giảng viên đại học. Nhà tôi nằm trong khu tập thể của trường ĐHSP, xưa kia vốn là khu biệt thự kiểu Pháp rộng lớn của cố giáo sư Nguyễn Thúc Hào, sau này được chia cho 5 nhà vốn là giảng viên, cán bộ của trường. Người ta vẫn bảo nhau rằng đây là khu đất thiêng, nhờ có hương hồn cụ Hào – vị giáo sư toán học đầu tiên của Việt Nam – phù hộ mà những đứa trẻ lớn lên trong khu nhà ấy đều học hành giỏi giang, đỗ đạt. Chẳng biết thiêng thật không, nhưng rõ ràng là trong khu nhà ấy, hầu như nhà nào cũng có con được học bổng du học nước ngoài, hay đạt giải học sinh giỏi quốc gia… Chuyện được chuyển thẳng vào trường chuyên hay đậu vài ba trường đại học, với chúng tôi là hết sức bình thường.

Cha mẹ tôi làm thầy, nhưng cả bốn anh chị em chúng tôi chưa có dịp xem cha mẹ đứng lớp một ngày nào cả, bởi lẽ chúng tôi đều có con đường đi riêng của mình. Ngày xưa, nghề giáo còn cơ cực lắm. Căn nhà khoảng 50m2 là nơi sinh sống cho cả 6 con người, mà sao không thấy chật, có lẽ vì thời đó đồ đạc còn ít quá, nhu cầu cũng giản đơn. Bù lại, chúng tôi có khu vườn thật rộng. Khu vườn yên tĩnh toàn lá hoa và cây trái – là nơi lưu giữ bao kỉ niệm tuổi thơ và cũng góp phần nuôi chúng tôi khôn lớn. Trong khu vườn ấy, mẹ trồng rau - những giàn đậu quả đu đưa xanh biếc, cà chua chín mọng đỏ au, cải xanh rờn từng luống, mồng tơi leo ven bờ rào với những chùm quả tím được chúng tôi lấy làm mực bôi lem luốc cả bàn tay, rau thơm, rau dền và thật nhiều rau lá khác. Trong khu vườn ấy, cha tôi làm những giàn bầu bí mướp, ngày ngày cha thụ phấn, tôi nằm trên cái võng đung đưa dưới bóng mát của giàn cây, nhìn theo ong bướm lượn lờ và đếm quả non trên giàn. Nghĩ lại thuở ấy thế mà hay, toàn được ăn rau sạch của nhà trồng. Và cũng trong khu vườn ấy, chị em tôi trồng hoa. Mỗi lần mưa xuống, tóc tiên nở hồng cả lối đi, mà xứ Huế vốn mưa nhiều - đông cũng như hè, nên con đường hoa trong sân nhà tôi luôn rực rỡ. Tóc tiên dây cũng leo lên cái giàn tre nho nhỏ, nở hoa đỏ thắm. Những cành sao nhái mảnh mai ngày ngày đón nắng như những cánh bướm chấp chới bay lên. Thạch thảo tím cả sân nhà, và có những bụi hoa tôi chẳng biết tên cứ âm thầm nở, vãi hạt mỗi đợt hoa tàn để vườn tươi mãi sắc hoa.

Cha mẹ ở trường làm nghề giáo, về nhà lại phải làm thêm đủ thứ khác để nuôi con – mà vào thập niên 1980, hầu như ai chả vậy. Tôi nhớ nhà chúng tôi cũng nuôi heo, nuôi gà, nuôi vịt, nuôi cả chim bồ câu… Rõ là trong cái thời khốn khó ấy, chúng tôi vẫn cần cả bánh mì lẫn hoa hồng. Tôi nhớ những con gà mái cục ta cục tác dẫn con đi kiếm mồi, đàn gà con lông vàng óng ả mà chị em chúng tôi giành nhau mỗi đứa sở hữu vài con. Mỗi buổi sáng mai, anh em tôi chạy ra chuồng xem gà đẻ, chờ quả trứng hồng xinh lăn ra là đưa tay đón lấy, đem vào nhà. Chim câu thì sống trong cái chuồng xinh xắn áp mái nhà, hàng ngày vẫn tự do bay đi bay về, nhưng rồi một hôm cha tôi quên cất thang, đêm kẻ trộm vào bắt mất lũ chim, chúng tôi tiếc ngẩn ngơ. Sau này, nhà tôi lại còn nuôi ong nữa. Sáng sáng xem đàn ong kéo nhau đi tìm mật thật là vui mắt. Rồi đến ngày lấy mật – tay cầm tảng sáp dẻo quánh, mật ong nguyên chất thơm lừng, ngon hơn mọi thứ mật ong mà tôi đã từng ăn.

Ngày ấy, mỗi nhà thỉnh thoảng còn có bột mì của Liên Xô viện trợ. Cứ sáng sáng phải ăn bánh bột mì rán đến phát chán, mà không ăn thì còn biết ăn gì? Thỉnh thoảng cha làm bánh xèo, ngon đến lạ. Bây giờ tôi vẫn nhớ cái cảm giác ngồi bên bếp lửa chờ cha đổ chiếc bánh mới ra khỏi chảo, vừa ăn vội vừa xuýt xoa vì nóng. Mẹ làm kem và yaourt bỏ hàng cho quán, làm được 10 thì lũ con ăn hết 5, thôi thì cũng chịu khó để có thêm đồng ra đồng vào, con cái được bồi dưỡng chút ít cho đỡ thèm. Lại nhớ những buổi tối ăn cơm xong, cha mẹ chở nhau sang Đông Ba đi chợ đêm, vì lúc ấy cá theo ghe thuyền về từ cảng biển Thuận An vẫn còn tươi rói, vừa rẻ vừa ngon.

Ngày ấy khổ mà vui.

Vẫn nhớ mãi cái sân chung của khu tập thể, lũ trẻ con quần đùi áo cộc chơi đủ thứ trò vào những buổi chiều mát hoặc buổi trưa trốn ngủ. Nhớ cây trái vườn nhà trĩu quả đượm vị ngọt tuổi thơ. Gần nhà tôi có một cái hồ, xưa toàn lục bình trôi, chị em tôi ra lấy về chơi đồ hàng. Sau đó hồ bị lấp, từ đó mọc lên một khách sạn khang trang, lũ trẻ chúng tôi như thấy thiêu thiếu một cái gì. Sang thập niên 1990, nhà nhà bớt khổ, bắt đầu có của ăn của để. Khu nhà tôi đâm ra có giá với vị trí mặt tiền đường lớn. Rau cỏ thưa thớt dần, chẳng còn nghe tiếng gà gáy như xưa. Những căn nhà được hóa giá trở thành tài sản riêng, bốn gia đình quanh tôi đều bán nhà dời đi cả, chỉ nhà cha mẹ là vẫn còn đó, nằm lọt thỏm giữa khu khách sạn sầm uất của thành phố. Nhiều người vẫn đến gặp cha mẹ tôi gạ gẫm mua nhà để xây khách sạn, nhưng mảnh đất đã gắn với quá nhiều tình yêu và kỉ niệm, cha mẹ đâu thể đi xa. Anh chị giúp cha mẹ xây lại nhà trên đất cũ, rộng rãi và khang trang, nhưng mảnh vườn xưa đã bị dùng để xây dựng phần nhiều, làm tôi thấy lòng nhớ quá một tuổi thơ đẹp đẽ.

Trong suốt những năm tháng ấy, cha mẹ tôi vẫn làm thầy. Những dịp 20-11, học trò khắp nơi kéo về chia vui. Mẹ tôi có những người học trò dạy từ thuở xưa nay đã thành danh vẫn không quên cô giáo cũ. Cha tôi về hưu vẫn được trường mời theo nghiệp giảng – mà cha không thể bỏ bởi đứng lớp là một niềm vui.

Cha mẹ về hưu đã lâu rồi, cuộc sống nhẹ nhàng hơn xưa, con cái đều ổn định. Mảnh vườn tuy không còn rộng nhưng cũng đủ để cha mẹ trồng ít rau xanh thư giãn, thêm chút hoa lá làm đẹp nhà. Cha vừa đón nhận một niềm vui: được Nhà nước trao tặng danh hiệu “Nhà giáo nhân dân” – một món quà tinh thần quý giá với người suốt đời tâm huyết cùng nghề giáo như cha mẹ tôi. Còn tôi, dẫu có đi xa, vẫn luôn mơ về ngôi nhà của ngày xưa và cả ngày nay, nơi tôi đã có những ngày tháng đẹp với đầy tình yêu và nỗi nhớ.

Mặt trời lên

Sài Gòn mùa lạnh, sáng nào cũng thấy sương giăng mờ mịt trên mặt sông, bình minh chỉ còn là một ráng hồng yếu ớt tan loãng trong màn sương trắng.

Nhưng cũng có hôm mặt trời lên, làm ấm thêm cái không gian lành lạnh. Ban mai thật dịu dàng.

Tiểu quỳnh

Dạo này Sài Gòn mát lạnh - cái lạnh se se giữa thu rồi sẽ kéo dài thế này đến tận Noel. Tiểu quỳnh bắt đầu nở, mới hôm nào toàn e ấp nụ rồi sáng bừng một đóa đầu tiên, mà giờ hoa đã lung linh như lồng đèn ngày hội. Hoa bày trong phòng khách, dịu dàng một nét kiêu sa. Xinh quá, tiểu quỳnh ơi.

Tiểu quỳnh thường có các màu hồng, đỏ, trắng. Vốn không hợp với khí hậu nắng nóng của phương Nam, nên ở đất Sài Gòn, tiểu quỳnh ít ra hoa lắm. May quá, nhà mình ngay cạnh sông, gió trời rười rượi, dịp này vào thu gió se sắt thổi, mưa đổ muôn chiều, mỗi sáng sương mù giăng mờ mặt sông, khí lạnh ùa qua cửa sổ nên cần lắm áo choàng và chăn ấm. Tiểu quỳnh đón gió mát, sáng đùa với chút nắng mai rồi suốt ngày dài nghỉ ngơi trong căn phòng mát lạnh, nên hoa cũng rạng ngời.

Trồng tiểu quỳnh không quá khó, chỉ khó ra hoa dưới cái nắng nhiệt đới mà thôi. Vì vậy khi cây còn non, nên tránh ánh mặt trời, trồng nơi càng lạnh càng tốt. Cứ dưỡng lạnh như thế và tưới nước cầm chừng cho đến khi cây chớm nụ. Lúc này có thể cho tiểu quỳnh sưởi nắng mai hàng ngày, tưới bón nhiều hơn, nhưng sau vài tiếng tắm nắng sáng là phải dưỡng nơi trời mát. Mình đặt chậu tiểu quỳnh trong phòng khách, sáng có chút nắng nhẹ chiếu vào rồi trả lại cho hoa không gian dịu mát.

--------------------------------------------

Tên khoa học: Epiphyllum truncatum Haw.; Zygocatus truncatus (Haw.) Schum.

Tên phổ thông: Tiểu quỳnh, càng cua

Tên tiếng Anh: Crab clawed cactus, Christmas cactus

Họ: Cactaceae (Xương rồng)

Vết nứt

Cô bé đi tưới hoa

Chẳng may thùng bị nứt

Nước từ từ chảy ra

Thế là cô buồn bực.

Thùng nước bèn khuyên nhủ:

“Cô bé ơi lo gì

Hãy lấy nhiều hạt giống

Rải đầy trên đường đi.

Rồi một thời gian nữa

Cây từ từ nhú ra

Nhờ nước thùng chảy xuống

Mà ra lá, trổ hoa.

Cuộc sống là thế đó

Có muôn vàn khó khăn

Thế nhưng cô hãy nhớ

Đừng bao giờ bi quan.

Biết tận dụng vết nứt

Lối đi đầy hoa tươi

Biết xua tan buồn bực

Cô sẽ thêm yêu đời.”

Hoa tóc tiên

Nhớ ngày xưa còn ở nhà ba mẹ, vườn rộng, lại có khoảng sân dài chạy từ cổng vào cửa nhà, mình trồng tóc tiên hai bên lối đi. Mùa mưa đến, tóc tiên đua nhau nở, những cánh hoa yêu kiều tươi thắm làm sáng bừng cả một góc sân.

Tóc tiên ơi, yêu hoa bởi yêu cả một tuổi thơ đầy kỉ niệm, và yêu hoa bởi vẻ đẹp e ấp thanh tao của nó. Tóc tiên trắng tinh khôi, tóc tiên hồng diễm lệ, tóc tiên vàng rực rỡ mà vẫn sáng trong. Vào Sài Gòn rồi vẫn trồng tóc tiên, nhưng chỉ có hoa trắng và hồng, biết tìm đâu ra loại hoa vàng như ở Huế, hoa cũng không nở nhiều như ngày xưa bởi hoa trồng trong bồn trên ban công, có được hứng giọt nước mưa nào đâu. Dẫu vậy, thỉnh thoảng tóc tiên e ấp nở, khoe sắc cùng những loại hoa khác trong bồn, lại thấy lòng xao động. Hoa đáng yêu quá chừng.

Tóc tiên được trồng từ củ. Cây dễ sống, nhảy nhiều cây con. Trồng lâu lâu rồi lại tách bớt củ ra để nhân thêm cây mới. Nếu trồng tóc tiên viền quanh bồn hoa hay men theo các lối đi, khi hoa nở hàng loạt trông sẽ đẹp lắm.

Vài hình ảnh hoa tóc tiên trồng ở nhà mình:

------------------------------------------

Tên khoa học: Zephyranthes carinata Herb

Tên phổ thông: Tóc tiên, móng lan, lan đất, hoa vũ

Tên tiếng Anh: Rain lily

Họ: Amaryllidaceae (Thủy tiên)

Vườn xinh trên ban công

Bạn thật may mắn nếu có một mảnh đất đủ để thỏa sức tung hoành cùng niềm đam mê hoa lá. Nhưng ngay cả khi bạn chỉ có những ban công nho nhỏ, bởi vì bạn sống ở các tòa chung cư hay căn nhà phố liền đường, và thậm chí bạn không có cả bồn hoa, thì bạn vẫn có thể tạo cho mình những góc hoa xinh, biến không gian sống của mình thành một nơi bình yên lãng mạn. Bài viết này sẽ đề cập một số giải pháp tạo góc hoa cho ban công mà không lấn chiếm quá nhiều diện tích sinh hoạt hay cản trở tầm nhìn của bạn. Mình xin mượn các hình ảnh của gapphotos.com để minh họa cho bài viết.

1. Tận dụng chiều cao không gian thay cho diện tích sàn

Bạn có thể làm một chiếc thang hoa xinh xắn với các chậu hoa gắn vào từng bậc thang. Ý tưởng này không chỉ giúp bạn tiết kiệm diện tích mà còn đem đến một phong cách trẻ trung và độc đáo. Một lợi điểm nữa là bạn có thể thay đổi vị trí của chiếc thang này theo những cảm hứng bất chợt. Những chiếc kệ cao tầng cũng có tác dụng tương tự để bạn chồng các chậu hoa lên nhau mà không ảnh hưởng gì đến "sức khỏe" của chúng. Thỉnh thoảng, bạn có thể trang trí cho đám thang, kệ của mình bằng những dải nơ hay bóng bay nữa, và góc hoa của bạn sẽ thật là dễ thương.

Ở Gino có bán giá treo hoa nhiều tầng bằng sắt uốn sơn đen trông cũng gọn và xinh, có điều giá hơi mắc, đâu khoảng 500-600k gì đó. Những thứ này vẫn có thể tự đặt làm theo ý thích riêng của bản thân.

2. Biến bức tường thành một bức tranh thiên nhiên lãng mạn

Bạn vẫn có thể giữ nguyên diện tích sàn nếu không muốn lấn chiếm, nhưng vẫn có một không gian hoa lá để thư giãn. Hãy tận dụng bức tường với các loại chậu và kệ nhỏ gắn tường. Ngoài các hàng hoa kiểng có bán rất nhiều loại chậu có lỗ móc gắn tường. Tốt nhất bạn nên dùng chậu nhựa vì đặc tính nhẹ và không thấm nước để tránh làm hỏng bức tường của bạn. Những loại hoa và lá xanh buông rủ nhẹ nhàng rất thích hợp cho kiểu chậu treo tường này.

3. Làm chiếc hàng rào gọn xinh

Nếu ban công của bạn chẳng có hàng rào mà bạn lại muốn trồng những loại hoa dây leo thì sao nhỉ? Chẳng sao cả, một chiếc hàng rào gọn xinh dựng vào tường sẽ giúp bạn có một vách hoa như ý. Bạn hoàn toàn có thể trồng cây trong chậu và cho dây leo lên chiếc hàng rào di động này.

4. Vườn treo

Những giỏ treo với các hình dáng khác nhau, một tầng hoặc nhiều tầng, sẽ giúp bạn tận dụng khoảng không trên cao và đưa tầm mắt của bạn hướng về thiên nhiên. Vì ở trên cao nhiều nắng gió, bạn nên dùng chậu xơ dừa lồng trong khung sắt, vừa bền vững vừa giúp cây chống hạn lẫn chống úng. Với những chậu lớn, bạn có thể kết hợp nhiều loại hoa và lá xanh, lá màu để tạo sự phong phú. Bạn nên dùng vòi phun có thể chĩa lên tầm cao và có thể điều chỉnh chế độ phun để đưa nước vào vườn treo của bạn nhé.

5. Biến lan can thành giá đỡ cho các chậu hoa

Dù bạn có bồn hay không, thì thành lan can vẫn là cái giá đỡ lý tưởng để bạn gắn các chậu hoa hay flower box có móc lồng vào đó. Khung chậu tròn hay chậu chữ nhật bằng sắt sơn đen, trắng có bán nhiều ở Gino và các hàng hoa kiểng lớn, bạn có thể đặt chậu xơ dừa hay chậu nhựa vào đó, trồng một hoặc kết hợp nhiều loại hoa. Thích hợp để trồng theo kiểu này là những loại cây thân thấp hoặc dáng rủ. Sự tinh tế và giàu ý tưởng khi tạo những flower box sẽ làm sáng bừng cả không gian của bạn.

Rõ ràng là với những diện tích rất nhỏ, thậm chí 1m2, bạn vẫn có thể đặt một chiếc bàn con, một chiếc ghế, và ngồi đó thư giãn cùng hoa bên ly cafe nóng. Thậm chí bạn còn có thể bày biện barbecue bên góc hoa của mình nữa chứ. Sắp đến mùa giáng sinh rồi, hãy chuẩn bị cho ban công của bạn một không gian tươi đẹp và đáng tận hưởng nhé.